انتخاب بهترین فرمول تجربی برای برآورد زمان تمرکز در حوزه‌های آبخیز شهری (مطالعة موردی: شهر ماهدشت)

نویسندگان

  • آرش ملکیان استادیار دانشکدة منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران
  • علی سلاجقه استاد دانشکدة منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران
  • علی شهبازی دانشجوی دکتری آبخیزداری، دانشکدة منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران
چکیده مقاله:

اتخاذ روش‌های صحیح در مدیریت آبخیزهای شهری برای کاهش خطرها امری انکارناپذیر و ضروری است. لازمة این امرْ برآورد میزان رواناب با درجة اطمینان بالاست. یکی از عواملی که بدون شک، تأثیر زیادی در دبی اوج و حجم رواناب دارد زمان تمرکز است. هدف از این تحقیق انتخاب بهترین روش از میان فرمول‏های تجربی برآورد زمان تمرکز است. برای تعیین زمان تمرکز واقعی از روش صحرایی مبتنی بر اندازه‌گیری زمان پیمایش آب با استفاده از جسم شناور استفاده شد. به منظور انتخاب بهترین فرمول تجربی از معیارهای آماری‌ـ شامل درصد خطای نسبی (RE)، میانگین مربعات خطا (RMSE)، میانگین درصد خطای نسبی (RME)، ناش‏ساتکلیف (NS)، و ضریب تبیین (R2)‌ـ استفاده شد. سپس، درصد اختلاف مقادیر به‌دست‌آمده از فرمول‏های تجربی با مقادیر واقعی اندازه‏گیری‌شده مقایسه شد. در این مطالعه، بر اساس نتایجِ مقایسة درصد خطای نسبی در هر بازه، فرمول‏های تجربی کالیفرنیا، چاو، کارتر، و فدرال به‌تربیب با درصد خطای 7/2، 9/2، 4/4، و 7/4 برای بازة ۲، رابطة کربای- هات‏وی با درصد خطای 1 برای بازة ۳، رابطة ونتورا با درصد خطای 5/8 برای بازة ۹، و، در نهایت، رابطة هیدروگراف استدلالی با درصد خطای 8/4 برای بازة ۱۰ بهترین برآورد را داشته‏اند. در نتیجه، پیشنهاد می‏‌شود در مناطقی که خصوصیاتی نظیر این بازه‏ها دارند، با توجه به اطلاعات موجود، از رابطه‏ای استفاده شود که کمترین درصد خطا را دارد. در نهایت، مشخص شد فقط روش هیدروگراف استدلالی برای کل حوضه کمترین خطا را دارد و جواب مناسبی ارائه داده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

انتخاب بهترین فرمول تجربی برای برآورد زمان تمرکز در حوزه های آبخیز شهری (مطالعة موردی: شهر ماهدشت)

اتخاذ روش های صحیح در مدیریت آبخیزهای شهری برای کاهش خطرها امری انکارناپذیر و ضروری است. لازمة این امرْ برآورد میزان رواناب با درجة اطمینان بالاست. یکی از عواملی که بدون شک، تأثیر زیادی در دبی اوج و حجم رواناب دارد زمان تمرکز است. هدف از این تحقیق انتخاب بهترین روش از میان فرمول‏های تجربی برآورد زمان تمرکز است. برای تعیین زمان تمرکز واقعی از روش صحرایی مبتنی بر اندازه گیری زمان پیمایش آب با استف...

متن کامل

تعیین روابط تجربی مناسب برای برآورد زمان تمرکز حوضه های آبخیز

زمان تمرکز یک حوضه، عبارتست از مدت زمانی که یک قطره باران خالص، طویلترین مسیر حوضه را طی کرده و به نقطه خروجی حوضه می رسد. زمان تمرکز یک حوضه آبخیز بعنان اساسی برای انتخاب شدت باران طرح از منحنی های شدت-مدت-فراوانی هر منطقه که ارتباط تنگاتنگی با سیلابهای حداکثر در فرمول استدلالی دارد، می باشد. لذا، زمان تمرکز یکی از مهمترین عوامل در محاسبه رواناب حداکثر حوضه می باشد. همچنین، بسیاری از مدلهای هی...

15 صفحه اول

آنالیز حساسیت چهار رابطه برآورد زمان تمرکز در حوزه های آبخیز

برآورد زمان تمرکز، یکی از مهمترین مباحث در مطالعات فیزیوگرافی و هیدرولوژی حوزه­های آبخیز است و برآورد نسبتاً صحیح آن تأثیر زیادی  در محاسبة دیگر پارامترهای هیدرولوژی، خصوصاً دبی اوج سیلاب دارد. با وجود ارائة فرمول­های تجربی متعدّد و کاربرد گسترده آن‌ها در هیدرولوژی و فیزیوگرافی حوزه‌های آبخیز، تا به حال دامنه حساسیت پارامترهای فیزیکی موجود در آن‌ها مشخص نشده و تأثیر دقت اندازه‌گیری آن‌ها بر کاهش ی...

متن کامل

گزارش فنی: مقایسه معادلات تجربی و روش تجزیه هیدروگراف سیلاب در برآورد زمان تمرکز، مطالعه موردی: حوضه آتشگاه-استان اردبیل

پارامترهای زمانی از جمله پارامترهایی هستند که در اکثر مدل­‌های هیدرولوژیکی و هیدرولیکی استفاده می­‌شوند و متداول­‌ترین آن زمان تمرکز است. هدف از این پژوهش، انتخاب بهترین روش از میان روش­‌های برآورد زمان تمرکز در حوزه آبخیز آتشگاه در استان اردبیل است. در این پژوهش، مقادیر زمان تمرکز حوضه با استفاده از 14 معادله تجربی و روش SCS در نرم­‌افزارهای WMS و HEC-Geo-HMS صورت گرفته است. متوسط وزنی شیب آبر...

متن کامل

انتخاب بهترین مکان برای احداث سد خاکی با استفاده از روش ELECTRE (مطالعه موردی: حوضه آبخیز شاهرود- بسطام)

مدیریت بهینه منابع آب نیازمند کسب اطلاعات دقیق، از چگونگی شرایط حاکم بر منابع و پیشبینی وضعیت آینده است. یکیاز روشهای مدیریتی منابع آب استفاده از روشهای تصمیمگیری چند معیاره است. هدف از این پژوهش انتخاب بهترین مکاندر حوضه آبخیز شاهرود-بسطام به منظور احدث سدهای خاکی جهت توسعه پایدار منابع آب است. یافتهها و نتایج این تحقیق نشان میدهد که در روش ELECTRE بین هفت پهنه حاصله، پهنه های ( 3،4،5 ) با 4 ب...

متن کامل

آنالیز حساسیت چهار رابطه برآورد زمان تمرکز در حوزه های آبخیز

برآورد زمان تمرکز، یکی از مهمترین مباحث در مطالعات فیزیوگرافی و هیدرولوژی حوزه­های آبخیز است و برآورد نسبتاً صحیح آن تأثیر زیادی  در محاسبة دیگر پارامترهای هیدرولوژی، خصوصاً دبی اوج سیلاب دارد. با وجود ارائة فرمول­های تجربی متعدّد و کاربرد گسترده آن ها در هیدرولوژی و فیزیوگرافی حوزه های آبخیز، تا به حال دامنه حساسیت پارامترهای فیزیکی موجود در آن ها مشخص نشده و تأثیر دقت اندازه گیری آن ها بر کاهش ی...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 67  شماره 3

صفحات  419- 435

تاریخ انتشار 2014-10-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023